Powstanie książki wiąże się z historią pewnego pytania, które nie tylko zapoczątkowało całą serię następnych, ale w rezultacie doprowadziło do wywiadów z licznymi świadkami dramatycznych wydarzeń i ‒ tym samym ‒ do opowiedzenia ich losów.

Wydarzenia koncentrują się wokół ziemiańskiego rodu Makowieckich, którego losy zaczynamy śledzić od XIX wieku. Jego przedstawicielami i jednocześnie głównymi bohaterami są Stanisław i Zofia Makowieccy. Panorama ich dziejów została nakreślona od sielankowego życia we dworze w Wielicku na Wołyniu do kupna nowego dworu w Woli Suchożebrskiej pod Siedlcami tuż przed wybuchem II wojny światowej. Wędrując z nimi poprzez przedwojenny Wołyń i srogie lata okupacji na wojennym Podlasiu, docieramy aż do wydarzeń wplecionych w historię powojennej Polski i Warszawy, czyli do komunistycznych lat PRL-u, a z ich potomkami rozstajemy się już w wolnej, współczesnej Polsce.

Najwięcej uwagi poświęcono pobytowi i działalności Makowieckich w Woli Suchożebrskiej.  Z tym dworem i tym etapem ich życia los związał różnych wojennych uciekinierów. Wśród nich znalazł się znany lekarz i jednocześnie wielki bohater, któremu udało się zdobyć wiadomości o tajnym programie budowy rakiet V-2, a także ukrywający się żołnierze z Armii Krajowej i Rosjanie z obozu jeńców. Tutaj na przechowanie w wiejskim środowisku trafiały dzieci z RGO, w tym pochodzenia żydowskiego, pojawiali się księża jezuici, były komisarz i wojewoda siedlecki oraz była więźniarka z Ravensbrück.

Wywiady przeprowadzone z uczestnikami wydarzeń i głosy świadków, zebrane w unikatowe opowiadania, wzbogacają i przybliżają Czytelnikowi nie tylko wydarzenia Wielkiej Historii, ale i realia ówczesnego codziennego życia. Niepublikowane do tej pory liczne fotografie doskonale ilustrują chwytaną przeszłość. Polifonię tych świadectw dopełniają nieznane dotąd materiały archiwalne i źródła prywatne, często intymne, np. listy. Dzięki tym relacjom i archiwaliom zwykła rodzinna historia przestaje być monografią tylko jednej rodziny. Przybliżając sprawy ważne lokalnie i fakty historyczne, staje się uniwersalnym przyczynkiem ożywiającym narodową przeszłość.

MARIA HANNA MAKOWIECKA jest wnuczką Zofii i Stanisława Makowieckich, ostatnich właścicieli dworu w Woli Suchożebrskiej. Od 1988 roku mieszka w USA i pracuje jako profesor literatury w Bergen College koło Nowego Jorku. W Polsce często bywa prywatnie, ale również w celach badań naukowych.

Nie zapomina o swoich przodkach i stara się przybliżać ich historię. Dowodem tego jest np. cykl artykułów jej autorstwa: „Minihistoria Woli Suchożebrskiej lat 1939-1944” publikowanych w „Życiu Siedleckim” oraz regularny udział w sesjach ziemiańskich organizowanych przez Muzeum Regionalne w Siedlcach. Na jednej z nich (2018 r.) wygłosiła referat pt. „Re/wizja jednej mini historii: działalność ostatnich właścicieli dworu w Woli Suchożebrskiej, Zofii i Stanisława Makowieckich, w latach 1939-44”, który zamieszczony został w posesyjnym wydawnictwie „Udział ziemian w odzyskaniu niepodległości Polski w 1918 roku” pod redakcją Sławomira Kordaczuka. Na kolejnej (2022 r.) wygłosiła referat „Kto sadzi drzewa, za życia stawia sobie pomniki, czyli Dziadzio Stefan Leon Makowiecki (1860-1949)”. Referat jest zalążkiem książki o tym znakomitym botaniku i dendrologu.

Współpracuje z Siedleckim Klubem Kolekcjonerów. W 2018 roku wydane zostały dwie pocztówki rodzinnych siedzib: Łada-Łobarzewskich w Wielicku na Wołyniu (pocztówka #38) oraz Pomian-Makowieckich w Michałówce na Podolu (pocztówka #39). Hobbystycznie uprawia ogród roślin ozdobnych.

Podczas wieczoru będzie możliwość porozmawiana z autorką, kupienia książki oraz uzyskania pamiątkowej dedykacji.



Inf. pras.

DW