Wartość kontraktu przyprawia o zawrót głowy. 250 czołgów, 26 wozów zabezpieczenia technicznego, 17 samobieżnych mostów towarzyszących, części zamienne, amunicja, trenażery – to wszystko ma kosztować 4,74 mld dolarów, co przy aktualnym kursie daje ok. 24,6 mld złotych brutto. Zanim fabryka wyprodukuje zamówione pojazdy (ostatnie dostawy mają się zakończyć na początku 2026 roku, choć mówi się o ich przyspieszeniu), 28 egzemplarzy wypożyczy nam ze swoich zasobów US Army, a szkolenie polskich załóg ma się zacząć już w czerwcu. Podpisując kontrakt minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak zachwalał zakupiony sprzęt jako najnowocześniejszy na świecie – i tym razem nie była to typowa dla polityków retoryczna przesada. Choć część ekspertów wytyka, że mogliśmy wytargować lepszą cenę albo prawo do montowania w Abramsach polskich komponentów, to większość zgadza się co do tego, że pod względem możliwości jest to rzeczywiście absolutny top.

Użytkownikiem tych wozów będzie 1. Warszawska Brygada Pancerna w Wesołej, która dziś jeździ na niemieckich Leopardach 2. W drugiej kolejności Abramsy trafią do 19. Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej, która teraz użytkuje sowieckiej jeszcze konstrukcji czołgi T-72 (niedawno odświeżone siłami krajowego przemysłu). Obydwie te jednostki wchodzą w skład 18. Dywizji Zmechanizowanej w Siedlcach. Jej dowódca, generał dywizji Jarosław Gromadziński z takiego prezentu się cieszy, choć zaznacza, że wdrożenie będzie oznaczało dużo pracy: – Musimy zmienić nasze procedury. Przejmując technologię i zasady walki od Amerykanów trzeba też będzie trochę zmienić nasze struktury. Ale będziemy się koncentrować na żołnierzu, bo choć nowoczesna broń jest ważna, to najnowocześniejszą bronią jest dobrze wyszkolony i zmotywowany profesjonalista.

Jednostki wchłonięte i tworzone od zera

Powołana do istnienia we wrześniu 2018 roku dywizja zbliża się powoli do półmetka rozpisanego na 8 lat procesu formowania. Przy okazji dużego zakupu uzbrojenia warto więc spojrzeć, jak zaawansowany jest ten proces. W ciągu trzech i pół roku w Siedlcach sformowano dowództwo, sztab i batalion dowodzenia. Ten „mózg i system nerwowy” w zeszłym roku przeszedł certyfikację według NATO-wskich procedur. W strukturę 18. DZ „na dzień dobry” włączono dwie istniejące jednostki: 1. Warszawską Brygadę Pancerną i 21. Brygadę Strzelców Podhalańskich. Nową jednostką, będącą w trakcie formowania, jest 19. Brygada Zmechanizowana w Lublinie.

Poza tymi trzema jednostkami bojowymi, dywizja będzie miała jednostki wsparcia i zabezpieczenia. Jako pierwszy zaczął powstawać pułk logistyczny w Łomży, a w zeszłym roku zaczęto formować pułk artylerii w Nowej Dębie i pułk przeciwlotniczy w Zamościu-Sitańcu. Następny w kolejności będzie batalion rozpoznawczy, który początkowo miał się znaleźć  w Przasnyszu, ale ostatnio zdecydowano, że zostanie ulokowany w Białej Podlaskiej. Oprócz tego trwa formowanie nowych pododdziałów w ramach wymienionych brygad bojowych. I tak, w Białej Podlaskiej powstaje batalion zmechanizowany, a w Siedlcach – dywizjon artylerii.

Dowódca dywizji nie narzeka na brak chętnych do służby. Mówi, że ma z kogo wybierać, ale ponieważ dostawy sprzętu i budowa infrastruktury są rozłożone na lata, to i rekrutacja odbywa się metodą „kropelkową”, w tempie nie przekraczającym 1500 osób rocznie. Chodzi o to, by nie przekroczyć możliwości centrów szkoleniowych i jednostek prowadzących kursy dla specjalistów.

Wielki plac budowy

Jeśli chodzi o inwestycje infrastrukturalne, to zaczęły być one widoczne dopiero w zeszłym roku. Nie znaczy to, że wcześniej nic się nie działo. Od początku prowadzono prace projektowe, załatwiano pozwolenia i uzupełniano podziemną infrastrukturę: energetyczną, wodno-kanalizacyjną i grzewczą. Aktualnie trwają już same budowy. W Siedlcach z ulicy Składowej widać na terenie wojskowym pokaźny gmach, do którego za niecały rok wprowadzi się sztab. W tym samym czasie zostaną odebrane trzy wzniesione w głębi garnizonu budynki koszarowe. Zaczyna się budowa nowej stołówki i obiektów sportowych. W trakcie przetargu jest budowa dużego (na 247 bram) kompleksu garaży i warsztatów obsługi pojazdów. Teren wojskowy dostanie też nowe ogrodzenie, wyposażone w nowoczesny monitoring.

Inwestycje budowlane trwają też w pozostałych garnizonach, np. w Białej Podlaskiej, gdzie oprócz obiektów koszarowych powstanie centrum szkoleniowe.

Intensywne ćwiczenia

Na koniec jeszcze kilka zdań o aktualnych zajęciach. Żołnierze 18. Dywizji Zmechanizowanej cały czas strzegą południowego odcinka granicy polsko-białoruskiej, zaś w południowo-wschodniej Polsce intensywnie ćwiczą z przerzuconą tam niedawno amerykańską 82. Dywizją Powietrzno-Desantową.

Wypracowują interoperacyjność zarówno na poziomie sztabów, jak i plutonów i kompanii. Chodzi tu nie tylko o sprawne posługiwanie się językiem angielskim, ale przede wszystkim o ustandaryzowany sposób postępowania w określonych sytuacjach, co pozwala na sprawne współdziałanie i chroni przed tzw. „przyjacielskim ogniem”. Oprócz tego nieustannie prowadzone jest szkolenie wewnątrz jednostek, aktualny pozostaje także udział w krajowych i międzynarodowych ćwiczeniach.

Foto: MON

AB/DW