Jąkania nie można trwale pozbyć się podczas ćwiczeń przed lustrem, śpiewania czy czytania. Jąkanie aktywuje się w sytuacjach społecznych. Wpływ na napięcia ciała ma to: z kim rozmawiam, o czym, w jakiej sytuacji, o jakiej porze dnia.
Do objawów akustycznych dochodzą objawy wizualne tj: skurcze twarzy, grymasy, mrużenie oczu, tiki, współruchy. Uczniowie z problemem bloków mowy doświadczają również tzw. Całkowitej blokady mowy. Napięcie ciała jest tak silne, że uniemożliwia wydobycie z siebie nawet krótkiego dźwięku. Bloki mogą trwać nawet do kilkunastu sekund.
Ratunkiem dla osób z ESBS staje się kamuflaż problemu, polegający na zamianie wyrazów, zdań na łatwiejsze do wypowiedzenia, co skutkuje nie wyrażaniem swoich pierwotnych myśli. W wielu przypadkach dochodzi do wycofania się z rozmowy i unikania wszystkich sytuacji, które mogą wiązać się z mówieniem.
Jak możemy pomóc osobom z ESBS?
Wiedza w społeczeństwie na temat jąkania i bloków mowy jest wciąż niedostatecznie rozległa co powoduje, że osoby jąkające się są dyskryminowane i odbierane jako „dziwne” i chore.
Od kilkunastu lat w Polsce są placówki, w których jąkanie i bloki mowy można skutecznie pokonać. Warto motywować osoby z tym problemem do podjęcia walki i treningów płynnej mowy.
Wg. Dawid Tomaszewskiego, trenera nowej mowy, nie należy zwlekać z rozpoczęciem nauki mowy, nie należy też liczyć na to, że bloki same ustąpią. Dla osoby jąkającej się każdy dzień w szkole lub w pracy jest silnym negatywnym przeżyciem.
„sam przez 20 lat miałem problemy z jąkaniem i blokami, dziś prowadzę wykłady, występuje w radio i TV. Nauka mowy była najlepszą decyzję jaką podjąłem”.
Najskuteczniejsze treningi mowy polegają na nauce mówienia „od początku”. Kursanci w trakcie warsztatów ze specjalistami poznają mowę od postaw. Uczą się jak przygotować swoje ciało do wydobywania dźwięków, eliminować napięcia oraz jak tworzyć komunikaty.
Rady na rodziców i nauczycieli
1. Chwalić dzieci za każdą akt odwagi mówienia, nawet jeśli w trakcie słyszą zaburzenia.
2. W szkole dać uczniowi szansę odpowiadać po lekcji na osobności, obecność klasy spina ciało.
3. Szukać w internecie specjalistów od ESBS, bloków mowy, jąkania. Logopeda pomaga w przypadku problemów artykulacyjnych nie emocjonalnych.
4. Nie oczekuj od dziecka poprawy mowy „na już”
5. W trakcie silnego bloku, podaj kartkę lub zaproponuj napisanie na telefonie.
6. Motywuj odtwarzając filmiki z młodzieżą trenującą mowę np. kanały
a. Polski na luzie
b. Time To Speech
c. Joy of Speech
d. Nowamowa
Poniższy obrazek pokazuje schemat powstawania jąkania i bloków mowy.
Zapora na rzece symbolizuje napięcia ciała. Po prawej stronie można zauważyć statki poniszczone (z jąkaniem) oraz zatopione czyli Blok Mowy.
źródło: inf. pras [ja]
Wrzesień 2025
