Śp. Maria Grochowska urodziła się 5 września 1933 r., w rodzinie chłopskiej, osiadłej w położonej nad Bugiem wsi Mężenin. Naukę rozpoczęła we wrześniu 1939 r. W trudnym okresie okupacji ukończyła 4 klasy szkoły powszechnej. Do klasy piątej uczęszczała już po wyzwoleniu. W klasie szóstej jej nauczycielką była uczestniczka Powstania Warszawskiego – Halina Panfilewicz, która w swych uczniów wpajała miłość do Ojczyzny. Ponieważ w Mężeninie szkoła kończyła się na klasie szóstej, naukę kontynuowała w Sarnakach. Marzyła by zostać nauczycielką i w tym kierunku podjęła dalsze kształcenie. Ukończyła Liceum Pedagogiczne, a następnie Studium Nauczycielskie w Siedlcach. Swe życiowe losy związała z pracą z dziećmi i młodzieżą.
W roku 1952 podjęła pracę w szkole we wsi Szydłówka w gminie Olszanka. Tam ujawniła się jej społecznikowska pasja i zmysł organizatorski. Z jej inicjatywy, za zgromadzone fundusze z przedstawień przygotowywanych z młodzieżą wybudowano w Szydłówce świetlicę – tak zwany Dom Ludowy. W niedługim czasie przeniosła się do Patkowa. Razem z mężem przystąpiła tam do zagospodarowania nowej szkoły i jej otoczenia. Na ogrodzenie szkolnego budynku i dożywianie dzieci zdobywała fundusze, podobnie jak wcześniej w Szydłówce, z przedstawień organizowanych z dorosłą młodzieżą. W Patkowie Maria Grochowska utworzyła jedyne w powiecie łosickim kółko kukiełkowe oraz zespół taneczny. Zorganizowała też miejscowe Koło Gospodyń Wiejskich.
W roku 1965 powołana została na stanowisko kierownika Ogniska Metodycznego zajęć pozalekcyjnych na powiat łosicki. W tym też kierunku podwyższała swoje kwalifikacje na kursie zajęć pozalekcyjnych w Głogowie. W 1968 r. objęła funkcje kierownika Ogniska Metodycznego z języka polskiego przy Wydziale Oświaty i Kultury w Łosicach. W tym też roku powróciła do swojej rodzinnej wsi i tam, w Mężeninie, podjęła pracę pedagogiczną w miejscowej szkole – dla „swoich rodaków”.
Z młodzieżą szkolną i dorosłą prowadziła zajęcia pozaszkolne – między innymi zorganizowała teatrzyk. W 1974 r. została powołana na zastępcę Gminnego Dyrektora Szkół w Platerowie. Swym doświadczeniem i zaangażowaniem Maria Grochowska wspierała prace miejscowych struktur Związku Harcerstwa Polskiego, za co została uhonorowana „Dyplomem za pracę w ZHP”. Była też długoletnim aktywnym członkiem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łosickiej.
Na zasłużoną emeryturę odeszła w roku 1984. Nie spowodowało to jednak zaniechania pracy na rzecz miejscowego społeczeństwa. W latach osiemdziesiątych była instruktorem folkloru i teatru przy Gminnym Ośrodku Kultury w Platerowie. Wciąż rozwija swą pasję życiową – amatorską twórczość poetycką, która towarzyszyła jej przez całe życie. Wiersze pisała z potrzeby serca i duszy. Kilka jej tekstów wydano w książce „Artyści ludowi Wschodniego Mazowsza i ich dzieła”. Uznanie zyskały także wiersze napisane z okazji 80-lecia urodzin i 25-lecia pontyfikatu Jana Pawła II, za które otrzymała osobiste podziękowanie Papieża.
Działalność społeczna Marii Grochowskiej została doceniona przez społeczeństwo miejscowości, w których pracowała. Była wybierana na radną w Gminie Olaszanka, Gromadzie Niemojki i Gminie Platerów. Za swoją pracę i działalność społeczną otrzymała wiele nagród, wyróżnień i odznaczeń państwowych: Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, nagrodę Kuratora Oświaty i Wychowania, dyplom za najlepszą świetlicę wiejską (1953r.), dyplom Kuratorium OiW w Warszawie za zajęcie II miejsca w konkursie zajęć pozalekcyjnych (1963r.), nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie za szerzenie życia kulturalnego w środowisku. Została odznaczona również Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łosickiej przyznało jej tytuł „Zasłużony dla Ziemi Łosickiej” . Otrzymała odznakę „50 lat przynależności do ZNP”.
Maria Grochowska wyznała w ostatniej rozmowie z Beatą Malczuk, że od najmłodszych lat pragnęła zostać nauczycielką i nie wyobraża sobie pracy w innym zawodzie. Powtarzała, że najważniejsze w tej pracy, to kochać dzieci. Jej wielką pasją było także pisanie wierszy, tworzyła je do końca życia w rodzinnym Mężeninie. Wyrażały uczucia religijne, patriotyczne i osobiste.
POSŁUCHAJCIE ARCHIWALNYCH NAGRAŃ
Matko Nieustającej Pomocy
Moja Ojczyzna
Papież Jan Paweł II
tekst: Beata Malczuk
EŁ
Maj 2024
