Odsłonięcie pomnika nastąpi w 75. rocznicę Bitwy pod Kałuszynem, która była jedną z ważniejszych bitew Kampanii Wrześniowej. Została rozpoczęta 12 września 1939 r. przez dowodzącego 4 szwadronem 11 Pułku Ułanów rotmistrza Andrzeja Żylińskiego. Do walki włączyła się 1 Dywizja Piechoty Legionów, która rozgromiła pułk piechoty niemieckiej, wyzwalając miasto i jego mieszkańców, w tym 6 tys. Żydów. Pomysłodawcą i fundatorem pomnika Złotego Ułana jest Jan Żyliński, który dwa lata temu zwrócił się ze swoim pomysłem do władz Kałuszyna, niewielkiego miasta położonego przy trasie Warszawa - Terespol. Propozycja został entuzjastycznie przyjęta przez burmistrza miasta Mariana Soszyńskiego, który zaangażował się w realizację pomysłu. Uchwałą Rady Gminy wydano zgodę na budowę i udostępniono parcelę, gdzie stanie pomnik.
Złoty Ułan jest pomnikiem ku czci mojego ojca i wszystkich Polskich Ułanów walczących podczas II wojny światowej. Wybudowałem go , żeby przypomnieć Polakom jak odważna i mocna może być Polska. W przeszłości wielokrotnie była supermocarstwem ducha i może nim być także teraz! Najlepszym przykładem tego przesłania jest Kawaleria Polska – symbol odwagi, wyobraźni, zdecydowania i energii. Chcę, aby dzieło mojego ojca stało się wzorem i inspiracją dla przyszłych pokoleń - mówi Jan Żyliński.
Pomnik Złotego Ułana wart ponad milion złotych jest prawie w całości finansowany przez Jana Żylińskiego. Został zaprojektowany przez znanego rzeźbiarza Roberta Sobocińskiego. Wykonany z pozłacanego brązu, osadzony na cokole z czerwonego granitu ma 8 metrów wysokości i waży ponad 30 ton. Przedstawia ułana na koniu z wzniesioną do góry szablą będącą sygnałem do walki. Jest jedynym w Polsce i jednym z nielicznych w Europie pomnikiem pozłacanym. Złoty Ułan jest pomnikiem na wskroś optymistycznym. Wybrałem złotą kolorystykę, żeby jej olśnieniem przypomnieć o tym, co mamy w sobie najlepszego. Z pomocą mojego brata Marka Żylińskiego oraz dzięki entuzjastycznemu przyjęciu mojej inicjatywy przez Burmistrza Miasta Kałuszyn Mariana Soszyńskiego postawiłem pomnik Złotego Ułana. Nic nie może się równać z satysfakcją, którą mam oddając powinność ojcu i całej rzeszy polskich kawalerzystów - bohaterów września 1939 r. - mówi Jan Żyliński.
Złoty Ułan powstał, aby krzewić pamięć o wspaniałych zwycięstwach Kawalerii Polskiej. Ma także na celu odkłamywanie historii m.in. funkcjonującego przez lata mitu o szarżach polskich ułanów na niemieckie czołgi, rozpowszechnionego przez faszystowską a potem komunistyczną propagandę, który pomimo braku potwierdzenia w faktach historycznych zakorzenił się głęboko w świadomości Polaków i obcokrajowców. Został utrwalony także przez film "Lotna" Andrzeja Wajdy.
Ppłk. Zbigniew Makowiecki, najstarszy uczestnik kampanii wrześniowej, Prezes Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii II RP napisał: Słynne szarże jazdy polskiej nie doczekały się swoich pomników. Żaden godny pomnik nie głosi chwały zwycięskich szarż pod Chocimiem, Samosierrą, Kircholmem. Nareszcie jednak po 75 latach powstał wspaniały pomnik Złotego Ułana upamiętniający zwycięską szarżę pod Kałuszynem oraz 13 innych szarż Kampanii Wrześniowej. A Jan Żyliński dodaje: Najwyższy czas, aby odkłamać historię i oddać należną cześć bohaterom!
Uroczystość odsłonięcia pomnika Złotego Ułana odbędzie się 13 września w Kałuszynie w samo południe. Poprzedzi ją Msza Święta ku czci żołnierzy Kawalerii Polskiej i rtm. Andrzeja Żylińskiego. Po odsłonięciu monumentu odbędzie się rekonstrukcja szarży ułanów, której przygotowaniem zajął się Tadeusz Kuehn, prezes Federacji Kawalerii Ochotniczej. Zaproszeni są wszyscy, którzy chcą wziąć udział w wydarzeniu i uczcić pamięć bohaterów.
Uroczystości będą kontynuowane także 14 września w Warszawie, gdzie na Hipodromie w Parku Łazienkowskim odbędzie się pokaz umiejętności oraz defilada Kawalerii, a następnie w Pałacu na Wodzie przyjęcie dla zaproszonych gości.
Uroczystość odsłonięcia pomnika Złotego Ułana została objęta Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego
Dominika Jędrzejewska
----------------------------------------------------------------------------
KOMITET HONOROWY BUDOWY POMNIKA ZŁOTEGO UŁANA
PREZYDIUM
1. Jan Żyliński, fundator pomnika, syn Andrzeja Żylińskiego, Prezes Komitetu
2. Marian Soszyński, Burmistrz Miasta Kałuszyn, Wiceprezes
3. Dr Marek Stella-Sawicki MBE KM, Prezes Polish Heritage Society UK, Wiceprezes
KOMITET HONOROWY
1. Prof . Juliusz Chrościcki, Przewodniczący Komitetu o Sztuce PAN
2. Dr Tadeusz Krawczak, Dyrektor Archiwum Akt Nowych
3. Gen. Prof. Stanisław Koziej – Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego
4. Gen. Bryg. Krzysztof Szymański – Dyrektor Gabinetu Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego
5. Prof. Zdzisław Żygulski, Dyrektor Muzeum Czartoryskich w Krakowie
6. Anna Maria Anders - Costa – Córka Gen. Władysława Andersa
7. Honorowy Rotmistrz Kawalerii - Karola Skowrońska, Przewodnicząca Zarządu Fundacji na Rzecz Tradycji Polskiej Jazdy w Grudziądzu.
8. Jakub Zaborowski - Konsul
9. Dr Jan Stanisaw Ciechanowski, Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
10. Ppłk. Zbigniew Makowiecki – Prezes Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii
11. Por. Rez. Tadeusz A. Kuehn – Prezes Federacji Kawalerii Ochotniczej RPII
12. Krzysztof Januszewski – Polish Heritage Society
13. Hanna Januszewska – Polish Heritage Society
14. Robert Sobociński – rzeźbiarz - twórca pomnika
15. Jacek Welter – Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie
--------------------------------------------------------------------
Jan Żyliński, ur. 1951 r. w Londynie - arystokrata wywodzący się ze starego rodu kniaziowskiego z okolic Witebska, biznesmen, działacz polonijny i charytatywny, koneser sztuki, właściciel pałacu White House zbudowanego w stylu klasycystycznym w dzielnicy Ealing w Londynie. Jeden z bohaterów książki Ewy Winnickiej pt. "Londyńczycy". Inicjator i fundator pomnika Złotego Ułana w Kałuszynie zbudowanego ku czci swojego ojca rtm. Andrzeja Żylińskiego i całej Kawalerii Polskiej walczącej w II wojnie światowej.Syn Grażyny z domu Krzętowskiej i Andrzeja Żylińskiego, prawnika i oficera rezerwy, dowódcy zwycięskiej szarży 4 szwadronu 11 Pułku Ułanów Legionowych im. Marszałka Rydza - Śmigłego, która rozpoczęła Bitwę pod Kałuszynem 12 września 1939 r. Wojsko polskie rozgromiło wówczas pułk piechoty niemieckiej, wyzwoliło miasto i ocaliło jego mieszkańców, w tym 6 tys. Żydów. Rtm. Andrzej Żyliński brał udział także w walkach w Rumunii, Francji i Anglii. Był oficerem łącznikowym pomiędzy polskim i alianckim sztabem oraz doradcą gen. Władysława Andersa.
Jana Żylińskiego już od najmłodszych lat cechowały silny charakter i ambicja. Jego życiorys mógłby stać się kanwą niejednego scenariusza filmowego. W wieku 6 lat obiecał swojej babci Jadwidze Krzętowskiej, która przed wojną była właścicielką pałacu w Gozdowie koło Płocka, spalonego po wojnie przez komunistów, że wybuduje taki sam. Obietnicy dotrzymał i pałac, który olśniewa wszystkich odwiedzających, powstał 50 lat później w Londynie. Jego budowa trwała 7 lat, zużyto ponad 1000 m3 różnego rodzaju drewna i 30 ton marmuru. Przed wejściem stanęły klasycystyczne posągi, wewnątrz stare francuskie zegary, zawisły kryształowe żyrandole i obrazy z Napoleonem Bonaparte. Pałac stał się centrum spotkań towarzyskich, wydarzeń kulturalnych i balów charytatywnych.
W wieku 11 lat mały Jan przełożył na angielski książkę "Pod Arsenałem" za co otrzymał Nagrodę Młodych londyńskiego Veritasu, potem jako osiemnastolatek został laureatem literackiej nagrody za reportaż "Szlakiem Natarcia" o natarciu na Monte Cassino. Studiował historię w London School of Economics, był wychowawcą w Fawley Court. Pracował w polskiej sekcji BBC, pisał recenzje do "Guardian" i "Sunday Times". Organizował wystawy Polskiej Szkoły Plakatu. Za radą przyjaciela Andrzeja Rottermunda późniejszego dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie promował i sprzedawał plakaty autorstwa polskich artystów, które zrobiły za granicą furorę. Założył wydawnictwo, w którym drukował pocztówki z podobiznami gwiazd i znów osiągnął sukces. W końcu powrócił do rodzinnej tradycji, którą rozpoczęła po wojnie jego matka - został biznesmenem w branży nieruchomości
i właścicielem dużej firmy budowlanej.
W sobotę 13 września 2014 r. w Kałuszynie, pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, zostanie odsłonięty pomnik Złotego Ułana. Pomnik powstał ku czci rtm. Andrzeja Żylińskiego i całej rzeszy polskich kawalerzystów - bohaterów września 1939 r.
EŁ






























Grudzień 2025
