Pytanie o liczbę nauczycieli jest na czasie, bo ostatnio ogólnopolska prasa donosiła, że na rynku brakuje ich przeszło 16 tysięcy. Mocno kontrastuje to z zapowiadanym kilka lat temu (podczas likwidacji gimnazjów) nauczycielskim bezrobociem, ale fakt jest faktem. Szczęśliwie dla naszego regionu, problem ten jest dotkliwy głównie w największych miastach. Ale i w mniejszych miejscowościach dyrektorzy szkół muszą się czasem mocno nagłowić. – Zgłaszają mi problemy z niektórymi przedmiotami, ale nie ma sytuacji zagrażających funkcjonowaniu. Dyrektorzy współpracują między sobą i w porozumieniu z nauczycielami dają im możliwość prowadzenia lekcji w kilku szkołach. Wcześniej wielu nauczycieli miało „gołe” lub wręcz niepełne etaty, a teraz dostają godziny nadliczbowe. Nie dotyczy to oczywiście wszystkich przedmiotów, bo nadal są i takie, w których nauczycielom brakuje godzin do pełnego etatu – mówi starosta węgrowska, Ewa Besztak.

Coraz starsi branżyści

Prowadzonym przez powiat węgrowski szkołom średnim na razie nie grozi więc, że nie będą miały kim prowadzić lekcji i realizować programu. Ale za kilka lat w niektórych obszarach problem, który dziś jest do rozwiązania, może się stać krytyczny. Chodzi o tzw. branżystów, czyli nauczycieli przedmiotów zawodowych. Już dziś wielu z nich to emeryci, kolejna duża grupa właśnie się do tej emerytury zbliża, a następców nie widać. Zdaniem Ewy Besztak to ostatnia chwila na zmiany systemowe: – Trzeba zrobić coś, żeby elektrycy, mechanicy i inni potrzebni specjaliści zaczęli brać pod uwagę możliwość pracy w szkole. W tej chwili Karta Nauczyciela trochę wiąże nam ręce, bo kwoty za godzinę pracy w szkole zależą wyłącznie od stopnia awansu zawodowego, a nie od specjalności.

Pieniądze to nie wszystko. Nawet po postulowanym zróżnicowaniu płac, szkołom trudno będzie przyciągnąć inżynierów z firm do pełnoetatowej pracy w szkołach. Bardziej wyobrażalna jest sytuacja, kiedy tacy fachowcy pracują normalnie cały czas w swoich branżach, a w szkole uczą np. kilka godzin tygodniowo. Tutaj jednak staje kwestia wymaganych do pracy z młodzieżą kwalifikacji pedagogicznych. O ile więc da się znaleźć opiekuna praktykantów w danym zakładzie pracy, to ze ściągnięciem go do szkoły jest już gorzej. – Pomysły są. Chętnie byśmy nawiązali ściślejszą współpracę z firmami czy służbami, żeby uatrakcyjnić edukację i wnieść do niej aktualną wiedzę i umiejętności praktyków – deklaruje starosta węgrowska.

Problem w tym, że głębsze majstrowanie w Karcie Nauczyciela zawsze było politycznym gorącym kartoflem. Dla rządów jest to temat niewygodny, bo nauczycielskie związki zawodowe są trudnym partnerem do rozmów. Ale jeśli nie znajdzie się sposobu na odmłodzenie kadry nauczycieli przedmiotów zawodowych, to za parę lat szkolnictwo zawodowe może się naprawdę mocno posypać.

Oszczędzanie w szkole jak w domu

Drugim poważnym problemem prowadzących szkoły samorządów jest kwestia ogrzewania podczas nadchodzącej zimy. Ceny opału wzrosły kilkukrotnie i w niektórych miejscach Polski już rozległy się głosy, że jeśli danej gminy czy powiatu nie będzie stać na jego zakup, to trzeba będzie wrócić do zdalnego nauczania. Albo namówić uczniów do cieplejszego ubierania się, gdy temperatura w klasach będzie wynosić kilkanaście zamiast dwudziestu stopni. Powiat węgrowski odrzuca takie rozwiązanie. – Nadzieję daje nam decyzja rządu o dofinansowaniu systemu grzewczego na ten sezon. Zapowiedziane są rekompensaty dla samorządów i czekamy teraz na szczegóły co do ich wysokości. To nam bardzo poprawi sytuację – mówi Ewa Besztak.

To nie znaczy, że powiat będzie tylko czekał na rządowe pieniądze. Choć niemal wszystkie podlegające mu placówki przeszły już termomodernizację lub są w jej trakcie, to będą zobowiązane szukać oszczędności w codziennej eksploatacji. Chodzi o praktyczne sprawy, wdrażane teraz przez wiele osób w prywatnych mieszkaniach i domach: gaszenie świateł w nieużywanych pomieszczeniach, zakręcanie grzejników na czas wietrzenia itd.  

AB/DW